Muzeum znajduje się na poddaszu kościoła ewangelicko - reformowanego oraz w jego zakrystii, która została przystosowana dla potrzeb archiwum, pracowni archiwalnej oraz biblioteki. Muzeum zbiera, konserwuje, przechowuje i eksponuje wszelkie ślady kultury duchowej i materialnej Braci Czeskich, który jest ruchem społeczno-religijnym w Czechach. Ruch ten wyłonił się z hustyzmu w 1457 r. Jest Wspólnotą skupiającą resztki taborytów i czeskich waldensów, później także wielu utrakwistów. W 1467 r. założyli gminę religijną pod nazwą Jednota Braci Czeskich. Zgodnie z ideami Jana Husa głosili utopijny program na zasadzie ewangelicznej równości społecznej i ubóstwa. Od 1467 r. stworzyli odrębny kościół, wyświęcali własnych duchownych i chrzcili wstępujących nowych członków wspólnoty. W okresie reformacji nawiązali kontakt z kalwinistami. Dochodziło do emigracji grupy z kraju na skutek prześladowań przez katolików, utrakwistów i Habsburgów, po edykcie Cesarza Ferdynanda I (1548) oraz po bitwie nad Białą Górą (1620). Przybywali głownie do Polski, tworzyli zwarte ośrodki w Wielkopolsce i na Śląsku. Na początku XIX w. założyli ośrodki w Zelowie koło Łasku oraz w Kucowie koło Bełchatowa. W zelowskim kościele zachował się zespół kartuszy trumiennych. Przetrwało archiwum parafii jako jedyne na polskich ziemiach. Zawiera ono 239 jednostek archiwalnych, w tym 71 ksiąg metrykalnych.